Collections Online
Amgueddfa Cymru – Museum Wales
Advanced Search
Questionnaire
Responses to a 1957 questionnaire created by the Welsh Folk Museum and distributed by Anglesey Rural Community Council. Completed by Frances Grace Hughes from Llanfachreth, Anglesey on the subject area of 'a typical work day in year's gone by'.
Questionnaire, Anglesey Rural Community Council 1957 The questions were prepared by the Welsh Folk Museum in 1957 as a way of collecting and documenting information on the ‘common working day’. The questionnaire was distributed by Anglesey Rural Community Council. The questions have been typed and the responses have been hand-written.
Tudalen / Page 1
[Beth oedd amser codi arferol?]
Pump o’r gloch
[A godai pawb yr un amser?] Gweision a morynion gyntaf.
[A wneid unrhyw waith cyn brecwast?] Glanhau stabl a’r beudai.
[Pa bryd oedd amser brecwast?] Chwech o’r gloch
[Beth a fwyteid i frecwast?] Bara llaeth
[A fyddai pawb yn cael yr un bwyd?] Byddai’r gweision a’r morynion.
[A oedd hi’n arferiad i gadw dyletswydd?] Oedd mewn ambell i le.
[Pa bryd yn ystod y dydd y cedwir dyletswydd?] Amser brecwast.
[Pwy fyddai’n cymryd rhan?] Y Teulu, morynion a’r gweision.
[A gymerai pawb ran yn ei dro?] Y meistr a’r feistres.
[A oedd hi’n arferiad i gymryd bwyd rhwng brecwast a chinio?] Mewn ambell i le.
[Os felly, pa fwyd?]
Paned o goffee [sic] a brechdan.
[Beth oedd enw’r pryd?] Paned ddeg.
[Ym mh’le y bwyteid ef?] Yn y briws
[A oedd amser arbennig i’r pryd hwn?] Deg o’r gloch
[A faint o’r gloch yr oedd cinio, fel arfer?] Deuddeg o’r gloch
[A fyddai pawb yn cael yr un bwyd?] Byddent.
[Beth oedd y bwyd cyffredin amser cinio?]
Tatws a cig moch.
[A fyddai pawb yn bwyta yn yr un lle?] Morynion a gweision yn y briws. Y Teulu yn y gegin.
[A oedd enw arall ar ginio?] Nagoedd
Tudalen / Page 2
[A fyddech chi’n bwyta cinio yn y caeau o gwbl?] Nagoedd (amser cynhaeaf gwair a yd)
[Os felly, a oedd y bwyd yn wahanol?] –
[Sut oedd galw’r dynion o’r caeau i’r tŷ i gael eu cinio?] Canu’r gloch
[Am faint o’r gloch yr oedd pryd yn y prynhawn?]
Chwech
[Beth oedd yr enw, neu’r enwau arno?]
Te
[Beth a fwyteid?]
Torth gymysg, menyn pot a te.
[Ym mh’le y bwyteid y pryd bwyd hwn?]
Briws, yn y cae adeg cynhaeaf
[Am faint o’r gloch yr oedd pryd gyda’r nos?] Wyth o’r gloch
[Beth oedd yr enw (neu’r enwau) arno?] Swper
[Beth a fwyteid iddo?]
Uwd neu posel.
[Pwy fyddai yno? (Y gweision er enghraifft?)]
Y gweision
[Sut y byddai’r gwaith beunyddiol yn ffitio i mewn?]
[Pa amser a wneid y godro?] Tua saith y bore, rhwng pump a chwech y nos.
[A fyddid yn dyrnu â ffust?]
Na dyrnwr mawr
[Pa amser ar y dydd y byddai’r gwragedd yn ymweld â’u cymdogion?] Gyda’r nos
[A beth am y dynion?] Gyda’r nos
[Beth oedd yr enw yn eich ardal am fynd i alw ar bobl fel hyn? (Yn rhai ardaloedd defnyddir y geiriau ‘cerdded tai’ neu ‘cymowta’, er enghraifft)]
[Sut yr oedd pobl yn eu difyrru eu hunain gyda’r nos yn eu cartrefi?] Canu a dweud hen straeon
[Am faint o’r gloch yr eid i’r gwely?] Tua naw
[A wneid unrhyw waith gyda’r nos ar yr aelwyd?] Plicio tatws, tylino bara
[A oedd bwyd gwahanol yn y gaeaf a’r hâf?] Nagoedd
Tudalen / Page 3
[Beth oedd enwau’r gwahanol ystafelloedd yn eich ardal?] Briws, cegin, parlwr, lloftydd [sic], ty llaeth
[A oedd bwyd arbennig amser cneifio neu ddyrnu, neu yn ystod y cynhaeaf?] Oedd gwell bwyd cig ‘fresh’ i ginio, a pwdin. Bara brith i de.
[Beth oedd enwau’r gwahanol fathau o weision a morynion (er enghraifft, ‘hwsmon’, gwas mawr, gwas bach)?] Porthwr, hwsmon, gwas mawr, gwas bach
[Beth oedd enwau’r tai allan arferol yn eich ardal?]
“ Orsedd deryn”, “Porti Belo.” “Roe Buck”.
“Bedo”. “Parlwr.” “Coeden Gron”
[Unrhyw wybodaeth neu atgofion arall o’ch eiddo ar arferion eich ardal?] Clapio dydd Llun o flaen y Pasg pan yn blentyn. Melin wynt y[sic] troi i falu’r blawd, a’r drol a’r ceffyl yn ei gario i gyfarfod y llongau bach yn Cei Valley rhwng pedwar a phump y bore.