The Welsh dialect of Llanymawddwy, Montgomeryshire

Mid Wales Welsh

Listen to Mrs Ann Jones from Llanymawddwy talking in a Mid Wales dialect of Welsh.

The recording

An example of the Welsh dialect of the Llanymawddwy area of Mid Wales by Mrs Ann Jones.

Fydde ’na ryw rafins ofnadwy ’ddeutu’r tŷ ar nosweth cyn priodas, yn’ bydde, cogie o gwmpas yn trio gneud rywbeth i stopio’r wraig ifanc fynd ffwr’ i’r briodas yn y bore yndê. Oedd, o, ma’n dal o hyd — o’ ’na briodas ’rochor arall ’ma ’leni, fûm i yn y briodas yn y Fairbourne Hotel ond o’ ’na rafins mawr ’na trw’r nos. On nw ’di gollwn y sgratsh defed lawr i’r ffor’, a’r hen gogie’n cel sbort. On i’n clŵed nw wthi, dal ati. Ond bydde es talwm ’run peth, a rhoi rw...

/Cwinten./ Ie, cwinten, cadw cwinten. Dach chi’n gwbod be’ ’di rhoi rw. ..O, fûm i’n dal cwinten. Blode, a ’di rhoi nw ar ryw gortyn fel ’na, a’dd un bob pen, a wedyn fydde’r briodas yn dŵad wedyn fydde’r plant, pw bynnag fydde efo’r, efo’r gwinten, fydden yn cel pres, fydde raid i’r gŵr ifanc fod genno fo bres yn ’i boced, ceinioge oedden nw’r amser ‘ynny yndê, fwyaf ichi. Ond odd ceniog yn lot yr amser ’ny yndoedd ’i? Ag os gaech chi chwech, fel on i’n deu’ ’thoch chi, och chi’n ciel lot, ond oeddech chi. Ond fydde cwinten bob amser amser priodas, yntê. O bydde. O fydde ’na ryw neud a saethu mawr amser priodas. Saethu ofnadwy yn bydde? O bydde, ’dde ’na saethu ofnadwy wddoch chi amser, nos... dwrnod y briodas, yntê. Amser y ferch yma’n priodi yn Llanymowddu, yn yr eglwys Llanymowddu, o’ ’na saethu mawr wth giaet yr eglwys. Oedd, i fyny i’r gwynt, yndê, i’r awyr. O oedd.

Ag oen nw’n rhoi rhw, on nw yn rhoi rhyw fwgwd ar y ffor’, llusgo coed ne rwbeth i stopio’r ’raig a’r gŵr ifanc fynd ffwr’ ’te. ’Yna fel oedd yr amser ’ynny yntê, dach chi’n dyallt. ’Yna fo, mae o rwbath yn debyg o hyd yndydi’n dal ffor’ yma hefyd, ryw hogie neud drwg, yntê a... /Ma’r gwinten wedi gorffen./ Ma’r gwinten wedi gorffen es talwm. Os neb yn dal cwinten ’ŵan, ‘te. O, fydden yn cadw, yn dal cwinten, o’ hynny ryw draddodiad, yntê.

Wel o’ ’na lawer o helynt es talwm, hen bobol wedi meddwi yn y Red Lion, a phelly, ar amser y ffair, yntê. Ag oe’ ’na ryw hen ddyn, ag oedd o’n dod â stalwyn i’r ffair i adfyteisho’r stalwyn, yntê. Ag o’r hen ddyn yn eger ofnadwy am gwrw. Ag oddo ’di bod yn y Red Lion, ag oedd o ar... ar gefn... yn arwen y ceff... y stalwyn oedd o, ag oe’ ’na, oe’ ’na stondin yn gwerthu tuns godro a potie llaeuth. A... odd o ’di meddwi cymad mi baciodd y stalwyn i ganol y llestri a’r tuns. Ag o’r hen ddynes yn gyddeiriog o’i cho’. (Dech chi’n gwbod be’ ’di bod gyddeiriog o’ch co’ — o’i go’?) A fynte’n chwerthin am ’i phen ’i. Dwy fel swn i’n ’i weld o heddiw. Yr hen foi ’ydi dal ’i’n ofnadwy yn y ffair, ’tê. O, o’ ’na fobol, on nw’n dod yma, o dros y Bwlch o’r Bala ffor’ ’na i’r ffair, ag o Lanerfyl ago bob man i’r ffair. On ma ’i ’di gorffen es talwm, wedi gorffen es ta... [Colsyn yn syrthio o’r tân.] Nae, peidiwch â poeni, pidiwch â poeni, ma’n olreit ngwaeshi. Bydden nw’n dod yma o bob man i’r ffiria. Agos doe’ ’na’m llawer o’m byd arall ar fod, yn naeg oedd, ond — gwatsha fagio hwn [Mr Jones yn mynd i godi’r colsyn] — ond ffeirie, naeg oedd. ’Na fo. A ffair glangua wedyn, o’ honno, o’ honno’m gimin ffair cweit, nag oedd.

Ond oen nw m..., on nw’m mynd â gwartheg a pethe felly liawr i gwerthu lawr i’r Dinas, ond odden nw. Ond don nw’m yn gwerthu llawer o ddefed.

Porthmyn odd yn dŵad o gwmpas i brynu defed, ydach chi’n dyallt, yndê, porthmyn, brynu defed. A wedyn fydden yn mynd â helfeydd o ddefed dros y Bwlch am Gorwen, Rhuthun, ffor’ ’na. Milodd, milodd, ohonyn nw’n mynd — llond y ffor’, yndê, yr amser ’ny, yntê. Dyna fo. Ond ddôth y sêls a wedyn ’na orffen am y... am y porthmyn yntê, yn prynu, ie.

A wedyn fydde ’na bobol yn cer... gennyn nw fobol, be’ galwch chi bobol sydd yn gyrru’r... /Drofars./ ...drofars, yntê, mynd â’r defed, yntê. O bydde. Fûm i’n mynd efo nw lawer gwaith i’r ysgol, pan oedden ni’n mynd yn blant i’r ysgol, licio ce’ mynd efo nw a chel ceniog am aros mewn tylle yn y stingodd — dwi ’di deu’ ’thoch chi am y stingodd — am aros yn y tylle, dach chi’n gwbod. O, odden ni’n enjoio cel mynd efo nw. Ond ar ôl mynd i’r ysgol oedden ni’n cel gwers reit ddae gen yr hen schoolmaster, bo’ ni’n hwyr dod i’r ysgol.

— Wel ble buoch chi?
— Wel fuon yn brysur iawn yn helpu’r drofars efo’r defed.

A ’na fo, mi dawelodd i lawr wedyn, yntê. Ond fydden nw’n mynd â milodd dros y Bwlch, yn’ bydden nw.